ਹਰਦੀਪ ਸਿੰਘ ਨਿੱਝਰ ਦੇ ਕਤਲ ਨੇ ਕੈਨੇਡਾ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਡੂੰਘੀ ਤਨਾਅ ਪੈਦਾ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਕਤਲ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ ਭਾਰਤ ‘ਤੇ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਏ ਗਏ ਸਨ, ਪਰ ਕੈਨੇਡਾ ਦੀ ਖੁਫੀਆ ਏਜੰਸੀ ਸੀਐਸਆਈਐਸ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਜਾਂਚ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ ਦਾ ਕੋਈ ਸਬੂਤ ਨਹੀਂ ਮਿਲਿਆ। ਇਸ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਖਾਲਿਸਤਾਨੀ ਧੜਿਆਂ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਵਿਰੋਧੀ ਪ੍ਰਚਾਰ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਬਣਾ ਕੇ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿਚ ਪ੍ਰਚਾਰਿਆ। 2023 ਵਿੱਚ, ਭਾਰਤ ਨੇ G20 ਸੰਮੇਲਨ ਦੀ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਮੇਜ਼ਬਾਨੀ ਕਰਕੇ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵ ਲੀਡਰਸ਼ਿਪ ਦਿਖਾ ਕੇ ਆਪਣੀ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਾਖ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕੀਤਾ।
ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਕੈਨੇਡਾ ਨਾਲ ਫਰੀ ਟਰੇਡ ਐਗਰੀਮੈਂਟ (ਐੱਫ.ਟੀ.ਏ.) ‘ਤੇ ਚੱਲ ਰਹੀ ਚਰਚਾ ਖਾਲਿਸਤਾਨੀ ਧੜਿਆਂ ਨੂੰ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਕਰ ਰਹੀ ਸੀ। ਇਸ ਘਟਨਾ ਨੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਅਕਸ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਇਆ ਅਤੇ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਸਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕੀਤਾ। ਐਲਾਨੇ ਗਏ ਅੱਤਵਾਦੀ ਅਤੇ ਖਾਲਿਸਤਾਨੀ ਪੱਖੀ ਨੇਤਾ ਹਰਦੀਪ ਸਿੰਘ ਨਿੱਝਰ ਦੀ ਹੱਤਿਆ ਨੇ ਕੈਨੇਡਾ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਬੰਧਾਂ ਵਿੱਚ ਤਣਾਅ ਪੈਦਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਇਸ ਕਤਲ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਾਰਤ ਵੱਲ ਉਂਗਲ ਉਠਾਉਣ ਦੇ ਦੋਸ਼, ਖਾਲਿਸਤਾਨੀ ਧੜਿਆਂ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਾਪੇਗੰਡਾ ਰਣਨੀਤੀਆਂ ਅਤੇ ਕੌਮਾਂਤਰੀ ਸਮੀਕਰਨਾਂ ਨੇ ਇਸ ਘਟਨਾ ਨੂੰ ਹੋਰ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਪਰ ਅਸਲ ਸਵਾਲ ਅਜੇ ਵੀ ਇਹੀ ਹੈ ਕਿ ਨਿੱਝਰ ਦੇ ਕਤਲ ਦਾ ਫਾਇਦਾ ਕਿਸ ਨੂੰ ਹੋਇਆ?
ਭਾਰਤ ‘ਤੇ ਲੱਗੇ ਦੋਸ਼ ਕਿੰਨੇ ਕੁ ਸਹੀ ਹਨ?
ਕਤਲ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ ਭਾਰਤ ‘ਤੇ ਦੋਸ਼ ਲਾਏ ਗਏ ਸਨ। ਇਹ ਦੋਸ਼ ਇੱਕ ਪੂਰਵ-ਨਿਰਧਾਰਤ ਸਿਆਸੀ ਏਜੰਡੇ ਦੇ ਤਹਿਤ ਲਗਾਏ ਗਏ ਸਨ, ਜੋ ਮੀਡੀਆ ਵਿੱਚ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਵੇਚੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਸਨ। ਕੈਨੇਡਾ ਦੀ ਖੁਫੀਆ ਏਜੰਸੀ ਸੀਐਸਆਈਐਸ ਦੇ ਇੱਕ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੇ ਖੁਲਾਸਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਜਾਂਚ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਦੀ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ ਦੇ ਕੋਈ ਸੰਕੇਤ ਨਹੀਂ ਮਿਲੇ ਹਨ। ਹੁਣ ਤੱਕ ਦੀ ਜਾਂਚ ‘ਚ ਕੋਈ ਠੋਸ ਸਬੂਤ ਸਾਹਮਣੇ ਨਹੀਂ ਆਇਆ ਹੈ, ਫਿਰ ਵੀ ਭਾਰਤ ‘ਤੇ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਉਣ ਦੀਆਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਜਾਰੀ ਹਨ।
ਖਾਲਿਸਤਾਨੀ ਗਰੁੱਪਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਚਾਰ:
ਕਤਲ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਖਾਲਿਸਤਾਨੀ ਗਰੁੱਪਾਂ ਨੇ ਸੋਚੀ ਸਮਝੀ ਰਣਨੀਤੀ ਵਜੋਂ ਭਾਰਤ ‘ਤੇ ਦੋਸ਼ ਲਾਏ। ਹੱਤਿਆ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ, ਖਾਲਿਸਤਾਨੀ ਸਮੂਹਾਂ ਨੇ ਭਾਰਤ ਵਿਰੁੱਧ ਇੱਕ ਸੰਗਠਿਤ ਪ੍ਰਚਾਰ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ। ਉਸਨੇ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਇਸਦਾ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਹਮਦਰਦੀ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਗਰੁੱਪਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਏਜੰਡੇ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਬਦਨਾਮ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਝੂਠੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਅਤੇ ਪ੍ਰਚਾਰ ਨੇ ਵਿਸ਼ਵ ਮੀਡੀਆ ਦਾ ਧਿਆਨ ਖਿੱਚਿਆ। ਇਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਭਾਰਤ ਵਿਰੋਧੀ ਏਜੰਡੇ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਣ ਦਾ ਮੌਕਾ ਬਣ ਗਿਆ।
ਭਾਰਤ-ਕੈਨੇਡਾ ਸਬੰਧ ਅਤੇ ਖਾਲਿਸਤਾਨੀ ਸਮੂਹਾਂ ਦੀਆਂ ਚਿੰਤਾਵਾਂ
2023 ਵਿੱਚ, ਕੈਨੇਡਾ ਨੇ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਇੰਡੋ-ਪੈਸੀਫਿਕ ਨੀਤੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਭਾਈਵਾਲ ਵਜੋਂ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ। ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਮੇਲਾਨੀਆ ਜੋਲੀ ਦੀ ਭਾਰਤ ਫੇਰੀ ਦੌਰਾਨ ਐਫਟੀਏ (ਮੁਕਤ ਵਪਾਰ ਸਮਝੌਤਾ) ਬਾਰੇ ਵੀ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਗੱਲਾਂ ਨੇ ਖਾਲਿਸਤਾਨੀ ਗਰੁੱਪਾਂ ਨੂੰ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਸੰਗਿਕਤਾ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਭਾਰਤ ਦੀ ਵਧਦੀ ਗਲੋਬਲ ਭਰੋਸੇਯੋਗਤਾ ਅਤੇ ਝੂਠੇ ਪ੍ਰਚਾਰ ਨੇ
ਭਾਰਤ ਨੂੰ 2023 ਵਿੱਚ G20 ਸੰਮੇਲਨ ਦੀ ਮੇਜ਼ਬਾਨੀ ਕਰਨੀ ਸੀ। ਕੋਵਿਡ ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਦੌਰਾਨ ਵਿਸ਼ਵ ਲੀਡਰਸ਼ਿਪ ਦਿਖਾਉਣ ਲਈ ਭਾਰਤ ਦੀ ਸਾਖ ਵਧ ਰਹੀ ਸੀ। ਭਾਰਤ ਗਲੋਬਲ ਸਾਊਥ ਦੇ ਇੱਕ ਭਰੋਸੇਮੰਦ ਨੇਤਾ ਵਜੋਂ ਉਭਰਿਆ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਇਹ ਕਹਿਣਾ ਬਚਕਾਨਾ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਭਾਰਤ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਐਲਾਨੇ ਅੱਤਵਾਦੀ ਲਈ ਆਪਣੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਅਕਸ ਅਤੇ ਕੂਟਨੀਤਕ ਜਿੱਤ ਨੂੰ ਖਤਰੇ ਵਿੱਚ ਪਾਵੇਗਾ।
ਚੀਨ ਨੇ ਰਚੀ ਸਾਜ਼ਿਸ਼!
2023 ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਤੱਕ, ਚੀਨ ਨੂੰ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਆਲੋਚਨਾ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਦੀਆਂ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀਆਂ, ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਅਤੇ ਗਲੋਬਲ ਸਪਲਾਈ ਚੇਨ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਵਰਗੇ ਮੁੱਦਿਆਂ ਦੁਆਰਾ ਇਸਦਾ ਅਕਸ ਖਰਾਬ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਇਸ ਸਭ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਭਾਰਤ ਦਾ ਵਧਦਾ ਵੱਕਾਰ ਚੀਨ ਲਈ ਨੁਕਸਾਨਦਾਇਕ ਹੁੰਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਚੀਨ ਨੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਅਕਸ ਨੂੰ ਖਰਾਬ ਕਰਨ ਅਤੇ ਇਸਦੀ ਆਲੋਚਨਾ ਤੋਂ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਧਿਆਨ ਹਟਾਉਣ ਲਈ ਇਸ ਮੁੱਦੇ ‘ਤੇ ਕੈਨੇਡਾ ਦਾ ਸਾਥ ਦਿੱਤਾ।
ਕਤਲ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬਦਲੇ ਹਾਲਾਤ:
ਨਿੱਝਰ ਦੇ ਕਤਲ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਭਾਰਤ ਦੀ ਛਵੀ ਨੂੰ ਭਾਰੀ ਸੱਟ ਵੱਜੀ। ਕੈਨੇਡਾ-ਭਾਰਤ ਸਬੰਧਾਂ ਵਿਚ ਦਰਾਰ ਆਈ ਅਤੇ ਚੀਨ ਨੂੰ ਇਸ ਦਾ ਫਾਇਦਾ ਹੋਇਆ। ਇਹ ਸਾਜ਼ਿਸ਼ ਚੀਨ ਅਤੇ ਖਾਲਿਸਤਾਨੀ ਧੜਿਆਂ ਲਈ ਲਾਹੇਵੰਦ ਸਾਬਤ ਹੋਈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਇਸ ਦਾ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਕੈਨੇਡਾ ਦੇ ਸਬੰਧਾਂ ‘ਤੇ ਮਾੜਾ ਅਸਰ ਪਿਆ।
ਖਾਲਿਸਤਾਨੀ ਧੜਿਆਂ ਅਤੇ ਚੀਨ ਵਿਚਾਲੇ ਮਿਲੀਭੁਗਤ:
ਖਾਲਿਸਤਾਨੀ ਧੜਿਆਂ ਦੀ ਚੀਨ ਨਾਲ ਨੇੜਤਾ ਕਿਸੇ ਤੋਂ ਲੁਕੀ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਚੀਨੀ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਖਾਲਿਸਤਾਨੀ ਸਮੂਹਾਂ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਭਾਵੇਂ ਉਹ ਫੈਂਟਾਨਾਇਲ ਡਰੱਗਜ਼ ਦੇ ਵਪਾਰ ਵਿੱਚ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਸਿਆਸੀ ਲਾਬਿੰਗ ਵਿੱਚ। ਖਾਲਿਸਤਾਨੀ ਸਮੂਹ ਚੀਨ ਲਈ ਪ੍ਰੌਕਸੀ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਕੈਨੇਡਾ ਵਿੱਚ।
ਖਾਲਿਸਤਾਨੀ ਲਹਿਰ ਨੂੰ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮਾਨਤਾ:
ਨਿੱਝਰ ਦੇ ਕਤਲ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਖਾਲਿਸਤਾਨੀ ਲਹਿਰ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵ ਹਮਦਰਦੀ ਮਿਲੀ। ਉਸ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਨੂੰ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮੰਚਾਂ ‘ਤੇ ਸੁਣਨ ਦਾ ਮੌਕਾ ਮਿਲਿਆ ਅਤੇ ਇਹ ਘਟਨਾ ਉਸ ਦੀ ਵੰਡਵਾਦੀ ਸੋਚ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਣ ਵਿਚ ਮਦਦਗਾਰ ਸਾਬਤ ਹੋਈ।
