ਬਰਤਾਨੀਆ ਵਿੱਚ ਅੱਜ ਆਮ ਚੋਣਾਂ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਆ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਵਿਰੋਧੀ ਲੇਬਰ ਪਾਰਟੀ ਨੇ 650 ਸੀਟਾਂ ਵਾਲੀ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸੰਸਦ (ਹਾਊਸ ਆਫ ਕਾਮਨਜ਼) ਵਿੱਚ 400 ਤੋਂ ਵੱਧ ਸੀਟਾਂ ਨਾਲ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਜਿੱਤ ਦਰਜ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਰਿਸ਼ੀ ਸੁਨਕ ਦੀ ਕੰਜ਼ਰਵੇਟਿਵ ਪਾਰਟੀ ਨੂੰ ਵੱਡੀ ਹਾਰ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬਰਤਾਨੀਆ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਵਿਚ ਵੱਡਾ ਬਦਲਾਅ ਆਇਆ ਹੈ। ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਦੇ ਲੋਕ ਕੀਰ ਸਟਾਰਮਰ ਨੂੰ 14 ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਨਵੇਂ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦੇ ਰੂਪ ‘ਚ ਦੇਖਣਗੇ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਕੰਜ਼ਰਵੇਟਿਵ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਰਿਸ਼ੀ ਸੁਨਕ ਦਾ 18 ਮਹੀਨਿਆਂ ਦਾ ਕਾਰਜਕਾਲ ਹੁਣ ਖਤਮ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ।
ਬਰਤਾਨੀਆ ਦੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਕਿਵੇਂ ਰਹੇ?
4 ਜੁਲਾਈ 2024 ਨੂੰ ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਵਿੱਚ 650 ਸੰਸਦੀ ਸੀਟਾਂ ਲਈ ਵੋਟਿੰਗ ਹੋਈ। ਇਹ ਚੋਣਾਂ ਇੰਗਲੈਂਡ, ਉੱਤਰੀ ਆਇਰਲੈਂਡ, ਸਕਾਟਲੈਂਡ ਅਤੇ ਵੇਲਜ਼ ਸਮੇਤ ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਕਿੰਗਡਮ ਦੇ ਸਾਰੇ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਹੋਈਆਂ। ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਦੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਦੇ ਨਤੀਜੇ 5 ਜੁਲਾਈ ਨੂੰ ਐਲਾਨੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਕੁੱਲ 392 ਰਜਿਸਟਰਡ ਪਾਰਟੀਆਂ ਸਨ, ਪਰ ਮੁੱਖ ਮੁਕਾਬਲਾ ਰਿਸ਼ੀ ਸੁਨਕ ਦੀ ਕੰਜ਼ਰਵੇਟਿਵ ਅਤੇ ਮੁੱਖ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਦੇ ਨੇਤਾ ਕੀਰ ਸਟਾਰਮਰ ਦੀ ਲੇਬਰ ਪਾਰਟੀ ਦਰਮਿਆਨ ਸੀ।
ਹੁਣ ਤੱਕ 650 ਵਿੱਚੋਂ 645 ਸੀਟਾਂ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਐਲਾਨੇ ਜਾ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਪਾਰਟੀਵਾਰ ਨਤੀਜਿਆਂ ‘ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਮਾਰੀਏ ਤਾਂ ਵਿਰੋਧੀ ਲੇਬਰ ਪਾਰਟੀ ਨੂੰ 411 ਸੀਟਾਂ ਮਿਲੀਆਂ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਮੌਜੂਦਾ ਸੱਤਾਧਾਰੀ ਪਾਰਟੀ ਕੰਜ਼ਰਵੇਟਿਵ ਸਿਰਫ਼ 119 ਸੀਟਾਂ ਹੀ ਜਿੱਤ ਸਕੀ ਹੈ। ਬਾਕੀ ਛੋਟੀਆਂ ਪਾਰਟੀਆਂ ਦੇ ਉਮੀਦਵਾਰ ਜਿੱਤੇ ਹਨ।
ਆਖ਼ਰਕਾਰ, ਲੇਬਰ ਪਾਰਟੀ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਕੀ ਹੈ?
ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਜਿੱਤ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਲੇਬਰ ਪਾਰਟੀ ਦਾ 124 ਸਾਲਾਂ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਹੈ। ਲੇਬਰ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਅਧਿਕਾਰਤ ਵੈੱਬਸਾਈਟ ‘ਤੇ ਉਪਲਬਧ ਜਾਣਕਾਰੀ ਅਨੁਸਾਰ ਇਸ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਸਾਲ 1900 ‘ਚ ਹੋਈ ਸੀ। ਇਹ ਕਿਰਤੀ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਆਵਾਜ਼ ਦੇਣ ਲਈ ਬਣਾਈ ਗਈ ਸੀ। ਇਹ ਪਾਰਟੀ ਮਜ਼ਦੂਰ ਜਮਾਤ ਦੇ ਲੋਕਾਂ, ਟਰੇਡ ਯੂਨੀਅਨਾਂ ਅਤੇ ਸਮਾਜਵਾਦੀਆਂ ਦੇ ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਬਣੀ ਸੀ। ਪਾਰਟੀ ਦਾ ਸੰਸਥਾਪਕ ਕੀਰ ਹਾਰਡੀ ਹੈ। ਇਸ ਪਾਰਟੀ ਦਾ ਟੀਚਾ ਬਰਤਾਨਵੀ ਪਾਰਲੀਮੈਂਟ ਵਿੱਚ ਮਜ਼ਦੂਰ ਜਮਾਤ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਦੀ ਨੁਮਾਇੰਦਗੀ ਕਰਨਾ ਸੀ। ਇਹ ਇਹ ਟੀਚਾ ਸੀ ਜਿਸ ਨੇ ਕੀਰ ਹਾਰਡੀ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਸਾਥੀਆਂ ਨੂੰ ਇਕਜੁੱਟ ਕੀਤਾ। ਪਾਰਟੀ ਫਰਵਰੀ 1900 ਵਿੱਚ ਲੰਡਨ ਦੇ ਮੈਮੋਰੀਅਲ ਹਾਲ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ।
ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਸਾਲ ਅਤੇ ਸੱਤਾ ਦੀ ਯਾਤਰਾ
ਇੱਕ ਸਮਾਜਿਕ ਸੰਗਠਨ ਵਜੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ ਪਾਰਟੀ ਦਾ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਵਿਕਾਸ ਹੋਇਆ। ਇਸਨੇ 1906 ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਪਹਿਲੀ ਚੋਣ ਲੜੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ 26 ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਚੁਣੇ ਗਏ। ਇਸ ਨਾਲ ਉਸਨੇ ਲੇਬਰ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਅਧਿਕਾਰਤ ਨਾਮ ਚੁਣਿਆ। ਪਾਰਟੀ ਦਾ ਸਫ਼ਰ ਜਾਰੀ ਰਿਹਾ ਅਤੇ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਵੀ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਚੁਣੇ ਗਏ। 1923 ਦੀਆਂ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਚੋਣਾਂ ਤੱਕ, ਲੇਬਰ ਪਾਰਟੀ ਸੱਤਾ ਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀ ਦੇਣ ਦੀ ਚੰਗੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਸੀ। ਇਹ ਉਹ ਚੋਣ ਸੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਲੇਬਰ ਸਰਕਾਰ ਬਣੀ ਸੀ ਅਤੇ ਰਾਮਸੇ ਮੈਕਡੋਨਲਡ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਬਣੇ ਸਨ।
ਪਹਿਲੀ ਲੇਬਰ ਸਰਕਾਰ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਸਮੇਂ ਲਈ ਸੱਤਾ ਵਿੱਚ ਰਹੀ। ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਬਹੁਮਤ ਨਾ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਉਸਨੇ ਰਿਹਾਇਸ਼, ਸਿੱਖਿਆ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਬੀਮਾ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਨ ਲਈ ਕਾਨੂੰਨ ਪਾਸ ਕੀਤੇ। 1924 ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਕੁਝ ਮਹੀਨੇ ਹੀ ਚੱਲੀ; ਪੰਜ ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਇਕ ਹੋਰ ਸਰਕਾਰ ਲਈ ਚੋਣਾਂ ਹੋਈਆਂ। 1931 ਦੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ਼ 52 ਲੇਬਰ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਚੁਣੇ ਗਏ ਸਨ।
