ਗੁਆਂਢੀ ਦੇਸ਼ ਪਾਕਿਸਤਾਨ, ਜੋ ਕਿ ਆਪਣੀ ਆਰਥਿਕ ਗ਼ਰੀਬੀ ਲਈ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਬਦਨਾਮ ਹੈ, ਭਾਰਤੀ ਰੇਲਵੇ ਦੇ 21 ਡੱਬਿਆਂ ਨੂੰ ਦਬਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਧਾਰਾ 370 ਹਟਾਏ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੇ ਦੋਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਚੱਲਣ ਵਾਲੀ ਸਮਝੌਤਾ ਐਕਸਪ੍ਰੈੱਸ ਨੂੰ ਰੋਕ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਪਰ ਸਮਝੌਤਾ ਐਕਸਪ੍ਰੈੱਸ ਅਤੇ ਇਕ ਮਾਲ ਟਰੇਨ ਸਮੇਤ ਕੁੱਲ 21 ਡੱਬੇ ਅਜੇ ਵੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ‘ਚ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ‘ਚੋਂ ਕੁਝ ਡੱਬਿਆਂ ਦੀ ਹਾਲਤ ਖ਼ਰਾਬ ਹੋ ਗਈ ਹੈ ਅਤੇ ਕੁਝ ਡੱਬਿਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵੱਲੋਂ ਆਪਣੀਆਂ ਰੇਲ ਗੱਡੀਆਂ ‘ਚ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ।
ਅਟਾਰੀ ਰੇਲਵੇ ਦੇ ਸਟੇਸ਼ਨ ਮਾਸਟਰ ਅਤੇ ਚੀਫ ਏਰੀਆ ਮੈਨੇਜਰ ਤ੍ਰਿਲੋਕ ਸਿੰਘ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਛੇ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਯਾਦ ਕਰਵਾਉਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਭਾਰਤੀ ਰੇਲਵੇ ਦੇ ਡੱਬੇ ਵਾਪਸ ਨਹੀਂ ਕਰ ਰਿਹਾ। ਭਾਰਤ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਵਾਪਸੀ ਬਾਰੇ ਕਈ ਵਾਰ ਲਿਖਿਆ ਹੈ। ਪਰ ਇਸ ਦੀ ਮਾੜੀ ਹਾਲਤ ਕਾਰਨ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਇਨ੍ਹਾਂ ਕੋਚਾਂ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਕਰਨ ਲਈ ਤਿਆਰ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੂੰ ਇਹ ਵੀ ਪਤਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਦੇਸ਼ ਵਿਚ 21 ਰੇਲਵੇ ਕੋਚ ਤਿਆਰ ਕਰਨੇ ਹਨ ਤਾਂ ਇਸ ‘ਤੇ ਕਰੋੜਾਂ ਰੁਪਏ ਖਰਚ ਆਉਣਗੇ। ਅਜਿਹੇ ‘ਚ ਉਸ ਨੇ ਭਾਰਤੀ ਕੋਚਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਜਾਇਦਾਦ ਬਣਾ ਲਿਆ ਹੈ।
ਸਮਝੌਤਾ ਐਕਸਪ੍ਰੈਸ ਆਖਰੀ ਵਾਰ 7 ਅਗਸਤ 2019 ਨੂੰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਗਈ ਸੀ
ਸਮਝੌਤਾ ਐਕਸਪ੍ਰੈਸ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿਚਕਾਰ ਹਫ਼ਤੇ ਵਿੱਚ ਦੋ ਵਾਰ ਚੱਲਦੀ ਸੀ। ਵੰਡ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇਹ ਅਟਾਰੀ ਤੋਂ ਲਾਹੌਰ ਤੱਕ ਵਿਛਾਈ ਪਟੜੀ ‘ਤੇ ਸਫ਼ਰ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਸ਼ਿਮਲਾ ਸਮਝੌਤੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 22 ਜੁਲਾਈ 1976 ਨੂੰ ਲਾਹੌਰ ਅਤੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਵਿਚਕਾਰ ਇਸ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਹੋਈ ਸੀ। 1994 ਤੋਂ ਇਹ ਅਟਾਰੀ ਅਤੇ ਲਾਹੌਰ ਵਿਚਕਾਰ ਚੱਲਣ ਲੱਗੀ। ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿਚਾਲੇ ਚੱਲ ਰਹੀ ਸਮਝੌਤਾ ਐਕਸਪ੍ਰੈਸ ਆਖਰੀ ਵਾਰ 7 ਅਗਸਤ 2019 ਨੂੰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਗਈ ਸੀ। 8 ਅਗਸਤ 2019 ਨੂੰ ਸਮਝੌਤਾ ਐਕਸਪ੍ਰੈਸ ਨੂੰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੇ ਰੋਕ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਇਸ ਟਰੇਨ ਦੇ 11 ਡੱਬੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਫਸ ਗਏ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਮਾਲ ਗੱਡੀ ਦੇ 10 ਵੈਗਨ ਵੀ ਮਾਲ ਲੈ ਕੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਗਏ ਸਨ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੁੱਲ 21 ਕੋਚ ਉਥੇ ਫਸੇ ਹੋਏ ਹਨ।
ਧਾਰਾ 370 ਹਟਾਏ ਜਾਣ ‘ਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਹੈਰਾਨ ਰਹਿ ਗਿਆ
ਸਾਲ 2019 ਵਿੱਚ, ਜੰਮੂ ਅਤੇ ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਿੱਚ ਲਾਗੂ ਧਾਰਾ 370 ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਖਤਮ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੈਰਾਨ ਰਹਿ ਗਿਆ। ਸਮਝੌਤਾ ਐਕਸਪ੍ਰੈਸ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਨਾਲ ਰਿਸ਼ਤੇ ਤੋੜਨ ਦੇ ਕਾਰਨ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ‘ਚ ਉਸ ਸਮੇਂ ਇਹ ਗੱਡੀ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਗਈ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਨਹੀਂ ਭੇਜਿਆ ਗਿਆ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਉਸ ਸਮੇਂ ਵਪਾਰ ਵੀ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਸੀ ਅਤੇ ਮਾਲ ਗੱਡੀ ਵੀ ਰਵਾਨਾ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਸੀ। ਇਸੇ ਲਈ ਉਸ ਦੇ ਡੱਬੇ ਉੱਥੇ ਹੀ ਰਹਿ ਗਏ ਸਨ।
