ਭਾਰਤੀ ਮੂਲ ਦੀ ਪੁਲਾੜ ਯਾਤਰੀ ਸੁਨੀਤਾ ਵਿਲੀਅਮਜ਼ 5 ਜੂਨ ਨੂੰ ‘ਸਟਾਰਲਾਈਨਰ’ ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ ਰਾਹੀਂ ਪੁਲਾੜ ਮਿਸ਼ਨ ਲਈ ਰਵਾਨਾ ਹੋਈ ਸੀ। ਉਸ ਦੇ ਨਾਲ ਇਕ ਹੋਰ ਪੁਲਾੜ ਯਾਤਰੀ ਬੁਸ਼ ਵਿਲਮੋਰ ਵੀ ਸੀ, ਜੋ ਮਿਸ਼ਨ ਕਮਾਂਡਰ ਹੈ। ਦੋਵਾਂ ਨੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੁਲਾੜ ਸਟੇਸ਼ਨ (ISS) ‘ਤੇ ਲਗਭਗ 8 ਦਿਨ ਬਿਤਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵਾਪਸ ਆਉਣਾ ਸੀ, ਪਰ ਹੁਣ ਤੱਕ ਦੋਵੇਂ ਵਾਪਸ ਨਹੀਂ ਆਏ ਹਨ। ਕਾਰਨ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਬੋਇੰਗ ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ ਨੇ ਪੁਲਾੜ ਵਿੱਚ ਵੀ ਧੋਖਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਸੁਨੀਤਾ ਵਿਲੀਅਮਜ਼ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਵਾਪਸੀ ਲਈ ਦੁਆਵਾਂ ਮੰਗੀਆਂ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਜਿਸ ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ ਰਾਹੀਂ ਸੁਨੀਤਾ ਵਿਲੀਅਮਜ਼ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਸਪੇਸ ਸਟੇਸ਼ਨ (ਆਈ. ਐੱਸ. ਐੱਸ.) ਪਹੁੰਚੀ ਹੈ, ਉਸ ਨੂੰ ਅਮਰੀਕੀ ਜਹਾਜ਼ ਕੰਪਨੀ ਬੋਇੰਗ ਨੇ ਵਿਕਸਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦਾ ਨਾਂ ‘ਸਟਾਰਲਾਈਨਰ’ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।
ਕੰਪਨੀ ਇਸ ਨੂੰ ‘ਸਪੇਸ ਕੈਪਸੂਲ’ ਵੀ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਬੋਇੰਗ ਨੇ ਇਸ ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ ਨੂੰ ਅਮਰੀਕੀ ਪੁਲਾੜ ਏਜੰਸੀ ਨਾਸਾ ਦੇ ਵਪਾਰਕ ਪੁਲਾੜ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਲਈ ਵਿਕਸਤ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਕ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ, ‘ਸਟਾਰਲਾਈਨਰ’ ਨੂੰ ਨਾਸਾ ਅਤੇ ਬੋਇੰਗ ਦੇ ਸਾਂਝੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨਾਲ ਵਿਕਸਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, 5 ਜੂਨ ਨੂੰ ਸਟਾਰਲਾਈਨਰ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਮਾਨਵ ਸੰਚਾਲਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਸੁਨੀਤਾ ਵਿਲੀਅਮਸ ਬੁਸ਼ ਵਿਲਮੋਰ ਦੇ ਨਾਲ ਇਸ ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ ਦੇ ਨਾਲ ਆਈਐਸਐਸ ਲਈ ਰਵਾਨਾ ਹੋਏ ਸਨ ਲਾਂਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਇਹ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ ਤਾਂ ਇਸ ਵਿੱਚੋਂ ਹੀਲੀਅਮ ਗੈਸ ਲੀਕ ਹੋ ਰਹੀ ਸੀ। ਇਕ ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ, ਬੋਇੰਗ ਦੇ ਇੰਜੀਨੀਅਰਾਂ ਨੂੰ ਲਾਂਚਿੰਗ ਦੌਰਾਨ ਗੈਸ ਲੀਕ ਹੋਣ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਸੀ, ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਕੋਈ ਵੱਡੀ ਸਮੱਸਿਆ ਨਹੀਂ ਸਮਝੀ, ਪਰ ਯਾਤਰਾ ਦੌਰਾਨ ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ ‘ਚ 4 ਹੋਰ ਥਾਵਾਂ ਤੋਂ ਹੀਲੀਅਮ ਗੈਸ ਲੀਕ ਹੋਣ ਲੱਗੀ।
ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਸਪੇਸ ਸਟੇਸ਼ਨ ‘ਤੇ ਡੌਕਿੰਗ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਇਸ ਦੇ ਥਰਸਟਰ ਵੀ ਫੇਲ ਹੋ ਗਏ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਹੁਣ ਨਾਸਾ ਅਤੇ ਬੋਇੰਗ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਪੰਜ ‘ਚੋਂ ਚਾਰ ਥਰਸਟਰਾਂ ਦੀ ਮੁਰੰਮਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਨਾਸਾ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਅਜਿਹਾ ਬਿਲਕੁਲ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ‘ਸਟਾਰਲਾਈਨਰ’ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਵਿਲੀਅਮਜ਼ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਸਾਥੀ ਪੁਲਾੜ ਯਾਤਰੀ ਇਸ ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ ਤੋਂ ਧਰਤੀ ‘ਤੇ ਵਾਪਸ ਆ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਫਿਲਹਾਲ ਏਜੰਸੀ ਸਾਰੀ ਸਮੱਸਿਆ ਦੀ ਤਹਿ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾ ਰਹੀ ਹੈ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਫਲਾਈਟਾਂ ‘ਚ ਗੈਸ ਕਿਉਂ ਅਤੇ ਕਿਵੇਂ ਲੀਕ ਹੋਈ ਅਤੇ ਥਰਸਟਰ ਫੇਲ ਕਿਉਂ ਹੋਏ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਪੁਲਾੜ ਯਾਤਰੀਆਂ ਦੀ ਵਾਪਸੀ ਨੂੰ ਮੁਲਤਵੀ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
