ਗ੍ਰਾਮੀਣ ਭਾਰਤ ਦੀ ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਬਣਾਉਣ ‘ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦ੍ਰਤ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਦੇ ਸਿਹਤ ਕੇਂਦਰਾਂ ‘ਤੇ ਮੌਜੂਦਾ ਮੈਡੀਕਲ ਜਾਂਚ ਸੁਵਿਧਾਵਾਂ ਦਾ ਵਿਸਤਾਰ ਕਰਨ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾਈ ਹੈ। ਇਸ ਤਹਿਤ ਲੋਕ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਹੈਲਥ ਸੈਂਟਰਾਂ ‘ਤੇ 74 ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਟੈਸਟਿੰਗ ਸੁਵਿਧਾਵਾਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਸਕਣਗੇ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ, ਐਕਸ-ਰੇ, ਈਸੀਜੀ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਜਿਗਰ, ਗੁਰਦੇ, ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੋਫਾਈਲ ਅਤੇ ਟੀ.ਬੀ., ਸਿਕਲ ਸੈੱਲ, ਸਕ੍ਰਬ ਟਾਈਫਸ ਵਰਗੇ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨਾਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਤੱਕ ਦੀਆਂ ਸਹੂਲਤਾਂ ਮੁਫ਼ਤ ਉਪਲਬਧ ਹੋਣਗੀਆਂ। ਹੁਣ ਤੱਕ ਸਿਹਤ ਕੇਂਦਰਾਂ ਵਿੱਚ ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਹੀ ਸਹੂਲਤਾਂ ਉਪਲਬਧ ਹਨ।
ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਸਰਕਾਰੀ ਮੈਡੀਕਲ ਸੇਵਾਵਾਂ ਨੂੰ ਪਿੰਡਾਂ ਅਤੇ ਕਸਬਿਆਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਲਈ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਡਾਇਗਨੌਸਟਿਕਸ ਸੂਚੀ ਨੂੰ ਸੋਧਿਆ ਹੈ। ਇੰਡੀਅਨ ਕੌਂਸਲ ਆਫ ਮੈਡੀਕਲ ਰਿਸਰਚ (ICMR) ਨੇ ਸੋਧੀ ਹੋਈ ਸੂਚੀ ਦਾ ਖਰੜਾ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ‘ਤੇ ਸਾਰੇ ਹਿੱਸੇਦਾਰਾਂ ਤੋਂ ਸੁਝਾਅ ਵੀ ਮੰਗੇ ਹਨ।
ਕੁੱਲ 25 ਪੰਨਿਆਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ, ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਹੈਲਥ ਸੈਂਟਰ, ਕਮਿਊਨਿਟੀ ਹੈਲਥ ਸੈਂਟਰ, ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਹਸਪਤਾਲ ਅਤੇ ਆਯੂਸ਼ਮਾਨ ਭਾਰਤ ਅਰੋਗਿਆ ਮੰਦਰ ਸਮੇਤ ਸਾਰੇ ਕੇਂਦਰਾਂ ਦਾ ਵਿਸਤਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ, ਆਯੂਸ਼ਮਾਨ ਭਾਰਤ ਅਰੋਗਿਆ ਮੰਦਰਾਂ ਵਿੱਚ 16 ਕਿਸਮਾਂ, ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਹੈਲਥ ਸੈਂਟਰਾਂ ਵਿੱਚ 74, ਕਮਿਊਨਿਟੀ ਹੈਲਥ ਸੈਂਟਰਾਂ ਵਿੱਚ 93 ਅਤੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਵਿੱਚ 171 ਕਿਸਮਾਂ ਦੀਆਂ ਜਾਂਚ ਸੁਵਿਧਾਵਾਂ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮੁਫ਼ਤ ਹੋਣਗੀਆਂ। ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਉਹ ਸਾਰੇ ਟੈਸਟ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ ਜੋ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਵੱਡੇ ਜਾਂ ਛੋਟੇ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਬਿਮਾਰੀ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣ ਲਈ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਘੱਟ ਆਬਾਦੀ ਵਾਲੇ ਜਾਂ ਦੂਰ-ਦੁਰਾਡੇ ਦੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਉਪਲਬਧ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
ਦੇਸ਼ ਦੇ ਆਖਰੀ ਮੀਲ ਤੱਕ ਬਿਹਤਰ ਸਿਹਤ ਸੇਵਾਵਾਂ ਲਈ ਸਾਲ 2019 ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਨੈਸ਼ਨਲ ਅਸੈਂਸ਼ੀਅਲ ਡਾਇਗਨੌਸਟਿਕ ਲਿਸਟ (NEDL) ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ । ਇਸ ਵਿੱਚ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਸਰਕਾਰੀ ਹਸਪਤਾਲ ਜਾਂ ਸਿਹਤ ਕੇਂਦਰ ਵਿੱਚ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਲਈ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਕਿੰਨੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਦੀਆਂ ਟੈਸਟਿੰਗ ਸੁਵਿਧਾਵਾਂ ਉਪਲਬਧ ਹੋਣੀਆਂ ਚਾਹੀਦੀਆਂ ਹਨ? ਸਾਰੇ ਰਾਜਾਂ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਸਿਹਤ ਸੇਵਾਵਾਂ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ। ਹੁਣ ICMR ਨੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਸੋਧ ਕਰਕੇ ਦੂਜਾ ਖਰੜਾ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਕੇਂਦਰੀ ਸਿਹਤ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਇੱਕ ਸੀਨੀਅਰ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਨਵੀਂ ਸੂਚੀ ਦੇ ਤਹਿਤ ਸਾਰੀਆਂ ਸੇਵਾਵਾਂ ਦਾ ਵਿਸਥਾਰ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ ਛੇ ਤੋਂ ਅੱਠ ਮਹੀਨੇ ਲੱਗ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਆਸ ਪ੍ਰਗਟਾਈ ਕਿ ਇਸ ਸਾਲ
ਹਰ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਨੌਂ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਚੈਕਅੱਪ
ਨਵੀਂ ਸੂਚੀ ਦੇ ਤਹਿਤ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਹਰ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਨੌਂ ਸਿਹਤ ਜਾਂਚ ਸੁਵਿਧਾਵਾਂ ਉਪਲਬਧ ਕਰਵਾਈਆਂ ਜਾਣਗੀਆਂ। ਪਿੰਡ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਡਾਇਗਨੌਸਟਿਕ ਟੈਸਟਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਖੂਨ ਵਿੱਚ ਗਲੂਕੋਜ਼, ਮਲੇਰੀਆ, ਪੈਰੀਫਿਰਲ ਬਲੱਡ ਸਮੀਅਰ (ਫਾਈਲੇਰੀਆਸਿਸ ਲਈ ਮੋਟਾ ਸਮੀਅਰ), ਐਚਆਈਵੀ ਅਤੇ ਸਿਫਿਲਿਸ ਸਕ੍ਰੀਨਿੰਗ, ਟੀਬੀ ਲਈ ਥੁੱਕ ਦਾ ਟੈਸਟ ਅਤੇ ਖੂਨ ਨਾਲ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਟੀਬੀ ਦੀ ਲਾਗ ਟੈਸਟ (ਟੀਐਸਟੀ/ਸਾਈ-ਟੀਬੀ) ਟੈਸਟ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਪਿਸ਼ਾਬ ਐਲਬਿਊਮਿਨ ਅਤੇ ਗਲੂਕੋਜ਼ ਲਈ ਸਲਾਈਡ ਟੈਸਟ, ਪਿਸ਼ਾਬ ਗਰਭ ਅਵਸਥਾ ਅਤੇ ਪੈਰੀਫਿਰਲ ਬਲੱਡ ਸਮੀਅਰ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
30 ਹਜ਼ਾਰ ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਦੀ ਬਚਤ ਹੋਵੇਗੀ,
ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ ਹੈ ਕਿ ਸਹੂਲਤਾਂ ਦਾ ਵਿਸਥਾਰ ਕਰਨ ਨਾਲ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਰਾਹਤ ਮਿਲੇਗੀ। ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਮਿਲਣ ਵਾਲੀਆਂ ਸਹੂਲਤਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਮਰੀਜ਼ ਨੂੰ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 500 ਰੁਪਏ ਖਰਚ ਕਰਨੇ ਪੈਂਦੇ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਵਾਂਗ ਟੈਸਟਾਂ ਲਈ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ 25 ਤੋਂ 30 ਹਜ਼ਾਰ ਰੁਪਏ ਖਰਚ ਕਰਨੇ ਪੈਂਦੇ ਹਨ।
1.75 ਲੱਖ ਅਰੋਗਿਆ ਮੰਦਰਾਂ ਵਿੱਚ ਹੈਪੇਟਾਈਟਸ ਦੀ ਜਾਂਚ:
ਕੇਂਦਰੀ ਸਿਹਤ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ 1,75,338 ਆਯੁਸ਼ਮਾਨ ਅਰੋਗਿਆ ਮੰਦਰਾਂ ਵਿੱਚ 12 ਕਿਸਮਾਂ ਦੀਆਂ ਸਿਹਤ ਸਹੂਲਤਾਂ ਉਪਲਬਧ ਹਨ। ਈ-ਸੰਜੀਵਨੀ ਸਕੀਮ ਤਹਿਤ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਵੀਡੀਓ ਕਾਲ ‘ਤੇ ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਨਵੀਂ ਸੂਚੀ ਤਹਿਤ ਇੱਥੇ ਹੈਪੇਟਾਈਟਸ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਦੀ ਜਾਂਚ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਵੀ ਉਪਲਬਧ ਹੋਵੇਗੀ।
